BEBAN GURU: FAKTOR DAN LANGKAH PENYELESAIAN

Dalam bidang pendidikan, guru merupakan wira yang tidak didendang, umpama lilin, sanggup membakar dirinya sendiri demi menerangi orang lain. Gurulah yang bertanggungjawab untuk mendidik anak bangsa Malaysia. Akan tetapi, walaupun tugas utama guru ialah mendidik, mereka tidak boleh melaksanakan tanggungjawab tersebut secara berkesan dek kerana terbeban dengan tugasan pentadbiran. Kesatuan Perkhidmatan Perguruan Kebangsaan (KPPK) atau lebih dikenali sebagai NUTP yang merupakan akronim bagi National Union of Teaching Profession pada tahun 2022 telah menggesa agar jawatankuasa khas diwujudkan segera oleh pihak kerajaan bagi mengkaji semula beban tugas guru. 

Menurut NUTP, antara tugasan yang membebankan guru termasuklah kerja-kerja perkeranian. Sebuah kajian mendapati secara purata seorang guru menghabiskan 64.1 jam seminggu untuk menyiapkan tugasan mereka. Daripada jumlah itu, 39.5 jam (61.3 peratus) digunakan untuk urusan akademik, manakala 24.6 jam (38.7 peratus) digunakan untuk urusan bukan akademik. Artikel ini akan membincangkan tentang impak perkara tersebut kepada pihak-pihak berkaitan serta mengusulkan beberapa langkah penyelesaian untuk meringankan beban guru.

Apakah Tugas yang Membebankan Guru?

Perkara utama yang paling membebankan guru yang pengarang ingin tekankan secara khusus ialah tugas pentadbiran. Guru sering ditugaskan dengan pengumpulan data seperti rekod kehadiran pelajar, markah ujian, dan maklumat demografi, mengalihkan tumpuan mereka daripada mengajar. Seterusnya, keperluan untuk menjana laporan terperinci, termasuk laporan kemajuan, penilaian prestasi, dan rancangan pengajaran harian/tahunan menambah beban pentadbiran yang ketara. Lambakan kertas kerja, termasuk mengekalkan portfolio pelajar, mendokumentasikan rancangan pengajaran, dan melengkapkan borang pentadbiran, turut memakan banyak masa guru. Tambahan pula, kehadiran mandatori ke pelbagai mesyuarat, bengkel dan sesi latihan boleh membawa guru menjauhi masa yang berharga di dalam kelas dan mengganggu jadual pengajaran mereka. Walaupun penggredan adalah bahagian penting dalam pengajaran, beban pentadbiran meningkat apabila digabungkan dengan rangka kerja penilaian yang kompleks, ujian piawai dan keperluan maklum balas yang meluas.

Kesan Beban Tugas yang Berat

Antara impak utama tugas guru yang membebankan ialah “burnout.” Burnout ialah keadaan dimana seseorang itu keletihan dari segi emosi, fizikal dan mental yang boleh mengakibatkan kehilangan semangat untuk bekerja, penurunan prestasi dan perasaan “detachment.” Umum mengetahui bahawa tugas utama guru ialah mengajar anak muridnya. Akan tetapi, selain mengajar, guru juga dibebani oleh tugas perkeranian seperti mengumpul data, membuat laporan dan sebagainya. Hal ini sudah tentunya akan menyebabkan tekanan buat para guru. Menurut NUTP, dianggarkan bahawa lebih kurang 10 ribu orang guru telah membuat pilihan untuk bersara awal. Menghadapi tekanan dan kemurungan merupakan salah satu faktor mereka berbuat demikian. Pendidik yang dahulunya bersemangat untuk mendidik anak bangsa, kini tertekan dek beban berlebihan. Dalam perkembangan lain, Kongres Kesatuan Pekerja-pekerja dalam Perkhidmatan Awam (CUEPACS) mendedahkan bahawa lebih 400,000 penjawat awam tertekan dengan kerja sehingga mengalami tekanan jiwa bahkan ada yang diberikan kad psikiatri. Tekanan yang dikaitkan dengan beban kerja yang berat boleh menyebabkan gangguan tidur, menjejaskan kualiti dan tempoh tidur. Rehat yang tidak mencukupi boleh memburukkan lagi keadaan kesihatan mental, menyumbang kepada kitaran keletihan yang tiada penghujungnya. Tekanan pada kesihatan mental juga boleh mengurangkan kepuasan kerja. Guru yang mendapati diri mereka terbeban dengan tugas pentadbiran mungkin bergelut untuk mencari kegembiraan dan kepuasan dalam profesion mereka, yang membawa kepada penurunan dalam kepuasan kerja. Pergelutan kesihatan mental boleh mempunyai manifestasi fizikal, seperti sakit kepala, ketegangan otot, dan keletihan. Persimpangan kesihatan mental dan fizikal boleh mewujudkan satu set cabaran yang kompleks untuk pendidik.

Selain itu, masa yang diluangkan oleh guru dengan murid juga berkurang. Kadang-kala, ada guru yang perlu menghadiri mesyuarat walaupun mempunyai kelas pada waktu itu. Hal ini menyebabkan berkurangnya interaksi bermakna antara guru dan murid mereka, yang penting untuk menjamin pendidikan yang berkualiti. Murid-murid juga berisiko ketinggalan dari segi akademik memandangkan kelas terpaksa “ditangguhkan” sekiranya guru perlu menghadiri mesyuarat. Perkara ini mempunyai impak gelombang (ripple effect) kepada keseluruhan sistem pendidikan negara.

Langkah Penyelesaian Isu Beban Tugas Pentadbiran Guru

Bagi menyelesaikan isu ini, pertama sekali, jawatan pembantu guru perlulah diwujudkan untuk mengambil alih beban tugas berkaitan perkeranian daripada guru. Cadangan ini sudah lama diusulkan namun masih belum dilaksanakan. Dr. Anuar bin Ahmad, pensyarah di Pusat Kajian Kepelbagaian Pendidikan, Universiti Kebangsaan Malaysia (UKM) berpendapat bahawa usaha itu dapat meningkatkan keupayaan guru ketika proses pengajaran dan pembelajaran (PdP). Jelasnya, cadangan itu bermula sejak 2018 dan di kebanyakan negara maju, wujudnya jawatan pembantu guru yang membantu guru dari aspek perkeranian. Apabila guru sudah tidak lagi dibebani dengan tugas perkeranian, mereka boleh menumpukan perhatian kepada mendidik anak-anak murid mereka secara lebih efektif.

Ada sesetengah pihak yang menentang cadangan ini, atas alasan bahawa kos lantikan jawatan pembantu guru adalah agak tinggi. Pada hemat pengarang, pelaburan awal adalah perlu untuk manfaat jangka masa panjang yang mungkin akan menyebabkan lebih banyak kehilangan dari segi kos dan tenaga kerja. Pewujudan jawatan ini juga perlulah bergantung kepada keperluan. Di sekolah di kawasan bandar terutamanya, guru mungkin lebih memerlukan pembantu kerana perlu mengurus ramai pelajar. Para guru perlu diberi autonomi untuk memilih sama ada mereka memerlukan pembantu atau tidak. Dalam erti kata lain, jawatan ini diwujudkan berdasarkan keperluan. Oleh hal yang demikian, isu kos tidak menjadi sesuatu yang patut dirisaukan. Jawatan tersebut juga mungkin boleh dipegang oleh para sukarelawan yang sukarela melakukan tugas pentadbiran tanpa mengharapkan upah/hanya mendapat elaun. 

Di samping itu, skop tugas guru juga perlu diwartakan dan tugas yang tidak termasuk dalam skop kerja mereka wajar dilakukan oleh pihak lain. Di sesetengah sekolah, ada guru yang terpaksa melakukan kerja-kerja seperti mengecat, mengemas bilik darjah dan sebagainya. Pewartaan skop kerja guru adalah penting agar tugas hakiki mereka–mendidik–tidak terganggu.

Perspektif Pengarang

Menjadi anak kepada seorang guru yang sangat hebat memberikan pengarang perspektif unik tentang pengaruh pendidik di luar bilik darjah. Pengarang menyaksikan komitmen ibunya yang tidak berbelah bahagi kepada muridnya, menghabiskan masa yang tidak terkira banyaknya untuk menyediakan kondisi pembelajaran yang menarik dan memupuk persekitaran pembelajaran yang positif. Pengaruhnya meluas jauh melangkaui bidang akademik; beliau menerapkan nilai ingin tahu, empati, dan daya tahan dalam diri muridnya. Walaupun peranannya datang dengan cabaran dan beban pentadbiran, melihat kesan transformatif yang beliau ada pada kehidupan muda mengukuhkan fakta mengenai betapa pentingnya pendidikan. Ia meninggalkan kesan yang tidak dapat dilupakan dalam diri pengarang, membuat pengarang menghargai peranan penting yang dimainkan oleh guru dalam membentuk masa depan generasi bakal pemimpin negara. Dedikasi ibu pengarang terhadap profesion perguruan telah menjadi sumber inspirasinya, mencetuskan keinginan dalam dirinya untuk mengikuti jejak langkahnya walaupun menyedari sepenuhnya cabaran yang datang dengan pekerjaan itu. Menyaksikan keupayaan beliau untuk mengharungi beban pentadbiran, memberi inspirasi kepada muridnya, dan menyumbang secara positif kepada kehidupan mereka telah menanamkan dalam diri pengarang kekaguman yang mendalam terhadap kesan yang boleh dimiliki oleh pendidik dalam membentuk jati diri manusia.  

Sebagai cahaya mata kepada seorang pendidik yang begitu berdedikasi, pengarang ingin merayu agar langkah segera diorak bagi menoktahkan isu ini. Profesion perguruan sepatutnya menyeronokkan, bukan memurungkan. Sudahlah tugas berat, upah pula tidak setimpal. Bahkan, terdapat guru yang terpaksa mengeluarkan wang ringgit demi membiayai kos bahan-bahan pengajaran. Usahlah menyeksa insan semulia guru sebegini rupa. Jika tidak ditangani, tidak mustahil negara kita akan mengalami isu kekurangan tenaga pengajar pada masa hadapan. Golongan belia mungkin tidak berminat untuk menceburi bidang pendidikan kerana risau menghadapi takdir yang sama. Selain itu, para guru sedia ada berisiko mengalami masalah kesihatan mental kronik jangka panjang, yang mungkin berterusan walaupun selepas bersara. Mengiktiraf dan mengutamakan kesihatan mental adalah penting untuk kesihatan keseluruhan dan kemampanan profesion perguruan.

Rumusannya, menyelesaikan isu beban pentadbiran guru memerlukan pendekatan menyeluruh yang melibatkan perubahan dasar, penstrukturan semula pentadbiran, dan komitmen untuk menyokong pendidik. Dengan melaksanakan langkah-langkah penyelesaian ini, Malaysia boleh membuka jalan kepada sistem pendidikan yang lebih berkualiti di mana guru boleh memberi tumpuan kepada misi teras mereka–memupuk minda generasi akan datang–tanpa dihalang oleh kerumitan pentadbiran. Pewujudan persekitaran yang kondusif untuk pengajaran dan pembelajaran bukan sahaja pelaburan dalam kesejahteraan pendidik tetapi juga langkah strategik ke arah memupuk masa depan yang lebih cerah untuk negara.

Kesimpulannya, menangani beban pentadbiran ke atas guru bukan hanya soal dasar; ia merupakan satu langkah penting ke arah memupuk persekitaran di mana para pendidik boleh berkembang maju dan, seterusnya, menyediakan pendidikan berkualiti tinggi kepada generasi akan datang. Sudah tiba masanya untuk memastikan profesion perguruan bukan sahaja dihormati tetapi juga disokong secukupnya.